وظیفه پدری در دوران نوجوانی

پدر در بحرانی ترین دوران زندگی فرزند – نوجوانی- می تواند بهترین همراه باشد.
 

چکیده: دوران نوجوانی، برزخی ترین دوران زندگی انسان است که نیازهای عاطفی و حمایتی بیشتر نمود می کند. در تامین این نیازها، پدر جایگاه خاصی دارد. با ما همراه باشید تا با وظیفه پدری در دوران نوجوانی بیشتر آشنا شوید.  

تعداد کلمات 826 / تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

 

 پدر گرامی، آماده باش. فرزند شما به دوران حساسی رسیده است. شما دیگر با یک کودک روبه رو نیستید؛ بلکه با یک نوجوان سروکار دارید. باید روش های تربیتی و مدیریتی تان را تغییر دهید. روش های انضباطی، ارتباطی، واکنشی و کنترلی شما در ارتباط با یک نوجوان، باید متناسب با تغییرات جسمی، روحی و شرایط بلوغ او تغییر کند. والدین موفق، کسانی هستند که پیش از رسیدن فرزندشان به این دوران بحرانی، خود را آماده سازند و با به دست آوردن آگاهی های لازم درباره این دوران، آن را به دورانی بانشاط و شیرین برای خود و فرزندشان تبدیل کنند.

تغییرات دوران بلوغ عبارت اند از:
تغییرات جسمی
افزایش میزان هوش
محدودیت ارتباطات
میل به تنها بودن در منزل
افزایش تأثیرپذیری از دوستان
باهوش تر دانستن دوستان نسبت به والدین
کم حوصلگی، یک ویژگی مشترک در نوجوانان
بداخلاق شدن، عصبانیت و زودرنجی
گریزان بودن از کار؛ کاهش علاقه به درس، و افت تحصیلی.[1]
 

از به کار بردن زور و فشار بپرهیزید؛ زیرا در غیر این صورت، بازنده خواهید شد. بنابراین، از ایجاد عصبانیت، دامن زدن به آن و مقاومت و لجاجت دوری کنید.
با نوجوانتان مدارا کنید؛ زیرا حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «جهل در جوانان، مسئله ای پذیرفتنی و دانش آنان محدود است».[2]
روابط خود را با نوجوان گسترش دهید و بهبود بخشید. برای بهبود این روابط، باید مکالمات خود را بر دلبستگی های او متمرکز کنید. بنابراین، باید از احساسات، نیازها، دلبستگیها و حساسیت های فرزندتان آگاه باشید.
باور کنید که او تغییر کرده و این تغییر را بپذیرید و دنبال بازگرداندن او به دنیای کودکی نباشید.
از تهدید، لاف زدن و اغراق کردن، مانند این گونه جملات که «اگر درس نخوانی، اجازه نمیدهم به مدرسه بروی»، بپرهیزید.
برای بروز اختلاف نظرها آماده باشید و با صبر و بزرگواری برخورد کنید. اگر فرزندتان عقاید شما را زیر سؤال برد و از سوی او طرد شدید، اصلا از کوره در نروید و نگران و عصبانی نشوید؛ زیرا او تنها می خواهد روی پای خود بایستد و ابراز وجود کند.
شما می توانید با حفظ آرامش، برای عقاید خود دلیل هایی محکم ارائه کنید؛ از این رو پیشاپیش پاسخ هایی استدلالی و منطقی آماده کنید.
در این دوران، احساس هویت شکل گرفته، فرد نسبت به شخصیت خود آگاهی می یابد. وظیفه حیاتی دوره نوجوانی این است که تعارض ها را حل کند و شخصیتی واحد و کاملا منسجم برای فرد ایجاد کند.[3]
انعطاف پذیر باشید. اگر به فرزندتان اجازه دهید که برای خود به اندکی اکتشاف بپردازد، احتمالا سرانجام بسیاری از ارزش های شما را در باور خود جای می دهد. پژوهش ها نشان می دهند هرچه بلوغ و تکامل نوجوان بیشتر شود، نظام ارزشی آنها با عقاید پدر و مادرشان تا اندازه زیادی همسو خواهد شد. از این رو، در مسائل جزئی، زیاد هم نگران نباشید.[4]
بکوشید فضای فکری و روانی نوجوان را درک کرده، او را با نوجوانی خودتان قیاس نکنید؛ چنان که حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «فرزندان خود را به آداب و رسوم خود مجبور نسازید؛ زیرا آنان برای دورانی به جز زمان شما آفریده شده اند و باید متناسب با آن تربیت شوند».[5]

بینش و تجربیات فرزندتان را در زمینه های گوناگون ارتقا بخشید.
اعتماد به نفس و قدرت«نه گفتن» را در نوجوانتان تقویت کنید. از انتقاد، سرزنش، عیب جویی، تحقیر و توهین بپرهیزید.
با حمایت از او، احساس آرامش و امنیت را در او تقویت کنید و هیچ گاه به دلیل اشتباهاتش لردش نکنید.
به نوجوانتان اعتماد کرده، مسئولیت هایی را بدو بسپارید. مطمئن باشید و به او نیز اطمینان دهید که از عهده این مسئولیت برخواهد آمد.
مهارت های ارتباطی، مهارت حل مسئله، کنترل خشم و عصبانیت، ابراز وجود و دوست یابی را به او بیاموزید.
همیشه در دسترس او باشید و به او اطمینان دهید که حاضرید برای او وقت معینی قرار دهید و به حرف های او گوش فراداده، در حل مشکلات باری اش کنید.
به جنسیت فرزندتان توجه کنید؛ زیرا نیازها و شرایط دختر و پسر یکسان نیست.
با درک درست از تفاوت های آنها باید رفتار متناسب انجام دهید
برای آشنایی بیشتر با مسائل و شیوه های تربیتی و برخورد با نوجوانان، به کتاب های مفصل تر در این زمینه مراجعه کنید.
 
منبع: کتاب «همه صفحه پر از بابا (نقش پدری)»
نویسنده: عباس آینه چی

پی نوشت :
[1] . ر.ک: بان فونتنل، کلیدهای رفتار با نوجوان، ترجمه مسعود حاجی زاده و اکرم قیطاسی.
[2] . عبدالواحد آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ص ۳۷۲.
[3] . سوسن سیف و همکاران، روانشناسی رشد، ص۱۱۵.
[4] . دونالد ای۔ گریدانوس، مراقبت از نوجوانان، ترجمه پوریا صرامی فروشان و بزرگمهر مطهری، ص۳۹.
[5] . عبدالحمید بن هبه الله بن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، ج 20، ص 267.